Gedupeerden van kinderopvangorganisatie De Appelbloesem krijgen compensatie

In totaal zijn er volgens Moes 2.000 gedupeerden van De Appelbloesem geïdentificeerd bij de Belastingdienst. Bij de twintig gezinnen die bekend zijn bij RTV Drenthe gaat het in de meeste gevallen om een compensatiebedrag van 30.000 euro; een gezin kreeg meer en een gezin had nog niets ontvangen. In dat bedrag is ook een post opgenomen voor immateriële schade en juridische hulp.

Zelfs mensen die zich niet actief hebben gemeld bij de Belastingdienst als gedupeerde zouden volgens Moes een brief hebben ontvangen met de keuze voor 30.000 euro of het opnieuw beoordelen van hun dossier. "Door de hardheid van het systeem bent u gedupeerd. (...) Als Belastingdienst hebben wij fouten gemaakt", zo staat er in de brief.

Ouders die de administratie van de kinderopvang lieten doen door De Appelbloesem hebben in 2008 en 2009 grote bedragen terug moeten betalen. Bij de twintig gezinnen ging het alleen al om een gezamenlijk bedrag van 200.000 euro. Gemiddeld ging het om 12.500 euro.

De meeste mensen zijn op zich blij met het bedrag, want ze hadden het niet verwacht. Maar ze geven allemaal aan dat geld nooit goed kan maken wat ze hebben doorgemaakt. Veel gezinnen zijn in de schulden terechtgekomen, kregen te maken met psychische klachten, een burn-out of relatieproblemen. Ze hebben er veel last van dat ze als fraudeur zijn aangemerkt.

Joyce uit Assen beschouwt tien jaar als weggegooid wat betreft aandacht voor de kinderen. Zowel Joyce als haar man kregen een burn-out. "We hebben een eigen zaak en gingen 50 uur in de week werken. Als wij niet zo hard hadden gewerkt, hadden wij veel dieper in de schulden gezeten."

Ook lopen zij, haar man en haar zoon bij de psychiater. "We hadden een kort lontje. Mijn kinderen zijn soms te zwaar gestraft omdat wij het zelf niet meer trokken. Ze lagen soms huilend in bed, want ze mochten zich niet verroeren omdat mama moest werken; ik werkte vanuit huis. Mijn zoon krijgt nog steeds begeleiding op school. Hij vindt het moeilijk om in te schatten of mensen het wel goed met hem voor hebben", aldus Joyce.

Ze hadden net een klushuis gekocht en kregen ineens geen geld meer van de bank voor de verbouwing. "We hebben het zelf moeten doen. De kinderen moesten douchen bij oma en we kookten op een campinggasstel", vertelt ze. Pas sinds ongeveer een jaar gaat het weer wat beter.

Linda Lohuis uit de omgeving van Emmen is door de affaire haar vertrouwen in de politiek kwijt. "Ik weet niet of het ooit mogelijk is om erover te praten zonder dat wonden weer opengaan. Mijn dochter moest stoppen met een musical topklas en mijn zoon moest van de keeperschool af. Dat is hen afgepakt. Ze waren er erg goed in en nu zijn ze te oud. Dat vinden ze heel jammer."

"Het gevoel van onrechtvaardig te zijn behandeld gaat niet weg door geld", zegt gedupeerde Frank Gertsen, die koos voor het opnieuw beoordelen van zijn dossier en 35.000 euro compensatie kreeg. Hij is nu honderd procent arbeidsongeschikt. "Ik heb te lang doorgewerkt. Ik had iets van: ik moet doorgaan met werken, werken, werken. Het geld houd ik achter als spaarpotje, want mijn uitkering is geen vetpot."

Bij de twintig gezinnen die bekend zijn bij RTV Drenthe is er geen sprake geweest van uithuisplaatsingen. Hoe dat bij de rest van de in totaal 2.000 gedupeerde gezinnen van De Appelbloesem zit, is onbekend. Uit cijfers van het CBS bleek vorige maand dat 1.115 kinderen uit huis zijn geplaatst van ouders die de dupe zijn van de toeslagenaffaire.

De gedupeerden van De Appelbloesem behoren tot één van de eerste groepen ouders die door de Belastingdienst als fraudeur werden aangemerkt en zitten over het hele land verspreid. Moes weet wel hoe dat komt. "Het kaartje van De Appelbloesem zat in een geboortedoos die overal in Nederland werd bezorgd."

Voor Moes, die ook 30.000 euro compensatie kreeg, is de toeslagenaffaire nog dagelijkse kost. Want als één van de twaalf ouders van het Ouderpanel Kinderopvangtoeslag geeft hij staatssecretaris Alexandra van Huffelen gevraagd en ongevraagd advies. "Eigenlijk heb ik gewoon een baan erbij naast mijn werk als ondernemer. Maar ik doe het graag, want ik leer er veel van."

Hoe die fraude eigenlijk in zijn werk ging? Gezinnen lieten vaak grootouders oppassen en De Appelbloesem deed de administratie. Er werd door deze organisatie te veel kinderopvangtoeslag aangevraagd. In 2010 ging De Appelbloesem failliet, maar ouders bleven verantwoordelijk voor de te veel uitgekeerde bedragen, ook al ging de directeur voor anderhalf jaar de cel in voor de gepleegde fraude. Ouders zijn naar de rechter gestapt omdat ze het niet eerlijk vonden dat ze geld terug moesten betalen, maar werden door de Raad van State in het ongelijk gesteld.

De Raad van State, die fungeert als hogerberoepsrechter in kinderopvangtoeslagzaken, voert momenteel een onderzoek uit naar het eigen functioneren rond de toeslagenaffaire. Dat wordt later dit jaar gepubliceerd.