Ernstig gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire moeten nog maanden wachten op de afhandeling van hun zaak. De wachttijd voor een oplossing loopt op tot een half jaar en de verwachting is dat die nog verder zal oplopen.
Opnieuw dreigen schrijnende situaties te ontstaan, zoals huisuitzettingen, blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws en Trouw. Het gaat om een eerste groep van zo’n driehonderd ouders die door de Belastingdienst eerder zijn erkend als slachtoffer in de toeslagenaffaire en in aanmerking kwamen voor de compensatie van 30.000 euro.
Deze eerste groep is nu in afwachting van een beoordeling door de Commissie Werkelijke Schade (CWS). Die externe commissie moet de dienst Toeslagen adviseren over compensatie voor extra materiële en immateriële schade. Die ontstond door verlies van banen, huisuitzettingen en opeenstapeling van schulden. Dit gebeurde nadat toeslagen voor kinderopvang werden stopgezet en grote bedragen werden teruggevorderd.
Vrees voor huisuitzetting
De 30.000 euro die de eerste groep als compensatie heeft gekregen, is in veel gevallen onvoldoende. Verwacht wordt dat een deel van de meer dan 45.000 slachtoffers zich bij de commissie zal melden voor vergoeding van de extra schade. De commissie is voor de zomer uitgebreid met medewerkers en juristen, maar nog altijd is het werk van de CWS in de 'opbouwfase'. Tot nu toe zijn 45 zaken afgehandeld.
Een van de ouders die door de wachttijden in de problemen komt is Chiara Walther. Zij is een erkend gedupeerde bij de Belastingdienst. Met de compensatie die zij kreeg heeft zij schulden afgelost, maar nog steeds is de moeder met kinderen niet uit de problemen. Ze kreeg steun uit haar omgeving. "Als er niet tijdig wordt ingegrepen, kom ik met de huur in problemen en dat probeer ik te voorkomen."
Bekijk hier de video:
Chiara wacht maanden op schadevergoeding toeslagenaffaire: 'Daardoor moet ik mijn huis uit'
'Waarom wordt het niet opgelost?'
Chiara: "Ik heb het gevoel dat ik sinds 2018, toen het allemaal begon, in een slechte film terecht ben gekomen. Je werd niet geloofd – ik vond dat vernederend. Ik heb last van stress, van angstaanvallen. Ik zou dit boek eindelijk willen sluiten, en verder gaan met mijn leven. De overheid kent mijn zaak. Waarom wordt het niet opgelost?"
Chiara kreeg steun van ambtenaren van Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT). Zij vinden haar situatie schrijnend en spoedeisend. Deze ambtenaren hebben aangeklopt bij de CWS om te vragen om een spoedige oplossing, maar kregen te horen dat de commissie daar ‘geen zin in had’.
'Noodkreet'
De advocaat van Chiara, Pejman Salim, heeft nu een kort geding aangespannen om een voorschot te eisen op de daadwerkelijke schade om huisuitzetting voor haar te voorkomen. Salim, die meer gedupeerden bijstaat, spreekt van een ‘noodkreet’ en een ‘falend mechanisme’: “Er was door de staatssecretaris coulance beloofd en een oplossing voor schrijnende gevallen. Die wordt niet nagekomen.”
Een woordvoerder van de CWS zegt niet op individuele gevallen in te kunnen gaan en erkent dat het voor gedupeerden ‘heel naar’ is dat zij soms maandenlang moeten wachten. De woordvoerder kaatst de bal terug naar de hersteloperatie van de Belastingdienst UHT: “De CWS is niet bedoeld om zaken op te lossen zoals een dreigende huisuitzetting of andere noodsituaties. Daar is de CWS nooit voor opgericht en ook niet op ingericht. De Commissie is er voor het beoordelen van de werkelijke schade.”
Hoogoplopende spanningen
De CWS-woordvoerder zegt dat de UHT zelf kan zorgen voor oplossingen: "Men heeft de mogelijkheid om in urgente en schrijnende situaties geld uit te betalen of ouders bij gemeenten te ondersteunen als het gaat om huisvesting." Volgens de commissie verloopt de informatievoorziening door UHT aan gedupeerde ouders nog niet goed, 'onder meer aan mensen bij wie de nood zeer hoog is'.
Goed geïnformeerde bronnen melden aan RTL Nieuws en Trouw dat er achter de schermen hoogoplopende spanningen zijn tussen de externe commissie en de dienst Toeslagen. Al langer sluimerende ergernis is op het hoogste niveau besproken. UHT verwijt de commissie met een slakkengang te werken, de commissie verwijt de dienst Toeslagen afspraken niet na te komen, terwijl de meest basale voorzieningen voor de commissie amper op orde zijn.
Dagelijkse update
Wil jij iedere middag een selectie van het belangrijkste nieuws en de opvallendste verhalen in je mail? Meld je dan nu aan voor de dagelijkse update.
'Brandjes blussen'
De bureaucratische strijd brengt een oplossing voor Chiara Walther nog niet dichterbij. Nadat advocaat Salim de dagvaarding de deur uitstuurde, kwam de Belastingdienst plots met de toezegging dat er alsnog een klein bedrag zou worden betaald. “Dat is voor mijn cliënt geen oplossing en volstrekt onacceptabel. Het is paniekvoetbal. Wat er nu gebeurt komt neer op ‘brandjes blussen’, maar helpt ouders niet. Terwijl voor hen wel onomkeerbare gevolgen dreigen.”
Verwacht wordt dat de afhandeling van de schade van de toeslagenaffaire nog jaren zal gaan duren. Eind deze maand komt staatssecretaris Van Huffelen (Toeslagen) met een nieuwe voortgangsrapportage. Dan moet blijken hoe het kabinet de problemen wil oplossen, hoe private schulden alsnog worden overgenomen, en welke oplossingen er komen voor mensen die met andere toeslagen in de problemen kwamen.
