Rechter blokkeert huisuitzetting in toeslagenaffaire, direct voorschot voor gedupeerde

De Belastingdienst liet het aankomen op een rechtszaak, terwijl bekend was dat de moeder met haar kinderen op straat zou belanden, zegt haar advocaat Pejman Salim. Hij is zeer ontstemd over de gang van zaken. "Gelukkig biedt de rechter nu voorlopig een uitweg."

Onvoldoende inkomsten

In een nog niet gepubliceerde uitspraak in een kort geding, waarover RTL Nieuws en Trouw beschikken, zegt de rechter dat de zaak dermate spoedeisend is, dat de Belastingdienst direct met geld over de brug moet komen. De alleenstaande ouder moet daarmee in ieder geval de komende maanden uit de brand zijn.

De ouder is in mei erkend als gedupeerde in de toeslagenaffaire en kreeg al het eerste bedrag aan compensatie. Omdat het kabinet nog geen regeling had voor het overnemen van schulden, is dat geld direct opgegaan aan het aflossen daarvan. Deze ouder heeft als gevolg van de affaire daarnaast onvoldoende inkomsten.

Voor verdere tegemoetkoming voor schade moest zij zich melden bij de speciaal daarvoor opgerichte Commissie Werkelijke Schade (CWS). Ondanks maanden van overleg liet de commissie weten dat de gedupeerde ouder in deze zaak moest blijven afwachten. De Belastingdienst verwees haar door naar de CWS. Zowel de commissie als de Belastingdienst wist dat de gedupeerde ouder direct uit huis zou worden gezet als zij haar huur niet meer op tijd zou kunnen betalen.

Vorige week was de zitting van de zaak voor de voorzieningenrechter. Daar stelde de Belastingdienst dat het moest wachten op een advies van de commissie. Die vond haar schade onvoldoende onderbouwd, maar gaf ook aan pas over twee weken een advies te kunnen geven – pas nadat uithuiszetting zou plaatsvinden.

Vervolgschade van toeslagenaffaire

De voorzieningenrechter maakt gehakt van de opstelling van de Belastingdienst en de CWS. Volgens de rechter heeft de gedupeerde haar schade dusdanig onderbouwd 'dat redelijkerwijs kan worden aangenomen' dat er meer schade moet worden uitbetaald.

Een huisuitzetting kan bovendien gezien worden als 'vervolgschade' van de toeslagenaffaire, erkende de Belastingdienst zelf tijdens de zitting. Schade die het gevolg is van 'onrechtmatig' stopzetten en terugvorderen van toeslagen voor kinderopvang.

De rechter stelt dat de Belastingdienst zich niet afhankelijk hoefde te maken van de CWS: de wet geeft de bevoegdheid een voorschot te verlenen. De rechter geeft de Belastingdienst daar in het vonnis opdracht toe.

Geen hoger beroep mogelijk

De fiscus moet een bedrag geven waarvan zij drie maanden haar huur, energiekosten en autokosten kan betalen. De rechter gaat ervan uit dat in de tussentijd de Belastingdienst en de CWS zorgen dat er duidelijkheid komt over de totale hoogte van de extra compensatie. Tegen de uitspraak is geen hoger beroep mogelijk.

Advocaat Pejman Salim, die de gedupeerde bijstaat, heeft geen goed woord over voor de gang van zaken. "Het is kwalijk, na alles wat er gebeurd is in de toeslagenaffaire, dat de Belastingdienst het op een rechtszaak laat aankomen. Dat ze bereid zijn een vrouw en haar kinderen uit huis te laten plaatsen. Zij zijn er niet geweest om de gedupeerde ouder te helpen, maar alleen om het eigen juridisch gelijk te halen."

Een woordvoerder van de Commissie Werkelijke Schade zegt dat deze commissie 'niet bedoeld is om zaken zoals een dreigende huisuitzetting of andere noodsituaties op te lossen'. Die commissie moet volgens hem alleen kijken of er recht is op een aanvullende vergoeding. De woordvoerder verwijst naar de hersteloperatie van de Belastingdienst en gemeenten, die bij acute financiële nood kunnen helpen.

Advocaat Salim is ook teleurgesteld dat staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) de mogelijkheid om in te grijpen, niet heeft benut en geen einde maakte aan de bureaucratie: "Ze hééft de bevoegdheid om in schrijnende zaken – zoals in dit geval een dreigende huisuitzetting – te voorkomen. Dat heeft ze niet gedaan."