"Ouders lopen vast, de operatie is complex en verloopt traag", schreef de Nationale ombudsman in een maandag gepubliceerd rapport over de hersteloperatie van de Belastingdienst.
"Veel ouders leven al lang in grote stress en financiële onzekerheid. Daarom is voortvarendheid in de klachtbehandeling, juist bij deze groep, geboden", zo is te lezen.
Een juridisch moeras dreigt, waarbij de Nationale ombudsman opvallend veel gelijkenissen ziet met de toeslagenaffaire. De overheid dreigt dezelfde fouten te maken, zo wordt er gewaarschuwd.
Dat is niet eens te wijten aan de honderden werknemers van de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) die de duizenden dossiers behandelen, maar aan "de complexiteit van het systeem van de hersteloperatie".
Wie de verhoren over de toeslagenaffaire van begin dit jaar heeft gevolgd, herkent de signalen van het falende 'systeem' waarvoor de Nationale ombudsman nu waarschuwt en waardoor duizenden ouders de vernieling in zijn geholpen.
De Nationale ombudsman deed van maart tot en met juli 2021 een tweede onderzoek naar de hersteloperatie. Dit keer schoot met name de klachtenafhandeling tekort, is een van de conclusies.
Ook is er frustratie bij gedupeerde ouders over wanneer hun herstelverzoek wordt behandeld. Eind september was de beoordelingstermijn van ruim 5.700 herstelverzoeken verstreken. "Als de Belastingdienst geld van jou moet hebben, dan moet je snel betalen, maar zelf nemen ze de tijd", citeert de Nationale ombudsman een van de ouders in zijn rapport.
'Pijnlijke maar terechte constatering'
Demissionair staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) belooft beterschap en noemt het tekortschieten van de klachtenbehandeling een "pijnlijke maar terechte constatering".
Intussen loopt het aantal gedupeerden dat zegt slachtoffer te zijn flink op. Ruim 47.000 ouders hebben zich bij de UHT gemeld, een jaar geleden waren dat er nog ruim 8.000. Van die 47.000 hebben er zo'n 3.650 ouders een volledige beoordeling gehad, blijkt uit een update die Van Huffelen eind vorige maand naar de Kamer stuurde.
Er is dus nog een hoop werk te doen. Van Huffelen waarschuwde daarbij alvast voor "onrealistische verwachtingen". "Leed dat in meer dan tien jaar is veroorzaakt, kan niet in korte tijd worden weggenomen", schreef de bewindsvrouw.
Daarbij wil ze de aandacht houden op zowel maatwerk als misbruik van de compensatieregeling. "Maatwerk en snelle uitvoering gaan lastig samen."
Ook veel vragen over 'verdwenen memo'
Er is niet alleen kritiek op de stroperige besluitvorming rondom de compensatie, er zijn ook veel vragen rondom het verdwenen memo-Palmen.
Een extern bureau deed onderzoek naar dit document van een hooggeplaatste jurist bij de Belastingdienst, Sandra Palmen, die al in 2017 concludeerde dat de fiscus "laakbaar" handelde door toeslagen stop te zetten en dat ouders recht hebben op compensatie.
Bevindingen uit het rapport zijn afgezwakt na opmerkingen van het ministerie van Financiën, bleek uit een conceptversie die uiteindelijk ook werd gepubliceerd. Hoge ambtenaren werden zo uit de wind gehouden. Daarover debatteert de Kamer op een later moment met Van Huffelen.
Het komt een snelle afhandeling allemaal niet ten goede. "Het eind van de tunnel voor veel ouders is nog lang niet in zicht", concludeerde de Nationale ombudsman al.
NUjij: Uitgelichte reacties