Kabinet én Kamer lijken grip op afhandeling toeslagenaffaire kwijt

De Belastingdienst heeft nog altijd geen idee hoe de vastgelopen hersteloperatie van gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire moet worden vlotgetrokken. Al voor de zomer kondigde demissionair staatssecretaris Van Huffelen aan de hersteloperatie te willen ‘herijken’, maar dat proces bevindt zich pas in de ‘beeldvormende fase’, zo blijkt uit interne correspondentie die is ingezien door Trouw.

Dinsdagavond debatteerde de Tweede Kamer met Van Huffelen over de afhandeling van de toeslagenaffaire. Een dag eerder had de Nationale Ombudsman al alarm geslagen. Voor duizenden ouders is de wettelijke termijn voor herstel binnen één jaar al verlopen, maar zij hebben geen enkel perspectief over wanneer zij geholpen worden. Tot nog toe is nog geen 10 procent van de 47.000 mensen die zich als gedupeerden hebben gemeld, volledig beoordeeld en gecompenseerd.

De Tweede Kamer wilde, in navolging van de debatten die het afgelopen jaar over de hersteloperatie plaatsvonden, weten hoe het kabinet gaat zorgen voor versnelling. Een plan daarvoor is er nog niet, erkende Van Huffelen.

‘We moeten een andere route kiezen’

Vorige week vond er een ‘herijkingsdag’ plaats, waarin de Belastingdienst ‘betrokkenen en stakeholders’ vroeg om ideeën over hoe het anders en beter kan. Aanwezigen vertellen dat zij voor die dag opnieuw gevraagd zijn alle signalen waar het misgaat door te geven, terwijl zij met diezelfde signalen al maandenlang tevergeefs aankloppen bij de Belastingdienst. De volgende herijkingsdag staat gepland voor 3 november. ‘In november’ moet de herijking worden afgerond, maar wanneer er een plan moet liggen om de hersteloperatie daadwerkelijk anders vorm te geven, is niet bekend.

Gouden oplossingen bestaan niet, hield Van Huffelen de Tweede Kamer voor. Zij erkende ‘niet tevreden’ te zijn met hoe het nu gaat. “We moeten een andere route kiezen, anders zijn we nog heel lang bezig.” Onlangs zei Van Huffelen dat het nog jaren zal duren voordat ouders geholpen gaan worden. Voor ouders die niet door een eerste ‘lichte’ toets komen, betekent dat dat ook hun schulden niet langer gepauzeerd zijn en deurwaarders zich weer melden.

Een groep advocaten van gedupeerde ouders ziet de aanpak van de Belastingdienst niet langer zitten, en stuurde gisteren een brandbrief aan de Tweede Kamer. Nog altijd krijgen zij geen dossiers van ouders, duurt het weken voordat zij contact krijgen met de herstelorganisatie en is er onduidelijkheid over hoe schade berekend wordt. De Nederlandse Orde van Advocaten ondersteunt de oproep van de groep, en zegt samen met hen te werken aan een veel eenvoudiger aanpak.

Een eindtijd vaststellen, daar wil Van Huffelen niet aan

Intussen is de hersteloperatie al grotendeels uit handen van de Belastingdienst geraakt: bijna driekwart van de bijna achthonderd werknemers van herstelorganisatie UHT bestaat uit extern ingehuurd personeel. Betrokkenen laten weten e-mails te ontvangen van consultancybureaus als Accenture en Boston Consulting Group, uit naam van UHT. Het aantal eigen medewerkers van de Belastingdienst is teruggelopen van bijna driehonderd begin dit jaar naar ruim tweehonderd vorige maand. Tweede Kamerlid Farid Azarkan (Denk) zei in het debat verhalen te horen van mensen die tot 200.000 euro per jaar kunnen verdienen als zij zich laten detacheren bij UHT.

Verschillende fracties in de Tweede Kamer drongen er bij Van Huffelen op aan dat zij expliciet een eindtijd moet formuleren waarbij alle gedupeerden geholpen zijn, maar daar wil de demissionair staatssecretaris niet aan. Voorstellen om de schadevergoeding minder gedetailleerd en juridisch ingewikkeld te maken, en wellicht meer met forfaitaire bedragen te werken, worden meegenomen in de ‘herijking’, aldus Van Huffelen. 

Lees ook:

Ombudsman slaat alarm - afhandelen toeslagenaffaire loopt helemaal mis

De Nationale Ombudsman vindt het niet kunnen dat het systeem dat de toeslagenellende veroorzaakte, nu voor een oplossing moet zorgen. Hij vraagt om speciale aandacht voor de kinderen van gedupeerden.